Inleiding databankrechten

Het databankenrecht gaat over de juridische bescherming van een databank. Een databank is ‘een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen, systematisch of methodisch geordend, en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk’ (art. 1, lid 1 DW). Het betreft iedere verzameling van literaire, artistieke, muzikale of andersoortige werken, alsook van enig ander materiaal, zoals tekst, geluid, beeld, cijfers, feiten en gegevens. Een databank is dus veel meer dan een verzameling van data.

Het begrip ‘databank’ heeft niet alleen betrekking op elektronische databanken, maar ook op papieren verzamelingen van werken en gegevens, zoals spoorboekjes, telefoonboeken, beursberichten, sportuitslagen en dergelijke.

Doel

In een aantal procedures werd rond 1990 duidelijk dat verzamelingen van informatie onvoldoende beschermd konden worden door het auteursrecht. Reden is de oorspronkelijkheidsdrempel in het auteursrecht. De inhoud van een databank is vaak niet ‘oorspronkelijk’ in de zin van het auteursrecht.

Om tegemoet te komen aan de beschermingswens is een afzonderlijk, nieuw IE-recht bedacht. Aanvankelijk door de Amerikanen, maar al snel gevolgd door Japan en de EU.

Wet- en regelgeving

EU richtlijn 96/9 betreffende de rechtsbescherming van databanken van 11 maart 1996.

Nederlandse Databankenwet van 21 juli 1999.

Elke lidstaat was vrij in haar keuze van vorm en middelen om de richtlijn te implementeren. Voor Nederland was het mogelijk geweest het zoveelste hoofdstuk aan de Auteurswet toe te voegen, zoals eerder met betrekking tot software is gebeurd. Uiteindelijk is ervoor gekozen om de auteursrechtelijke bepalingen van de richtlijn in de Auteurswet op te nemen, maar om het (extractie)recht in een afzonderlijke (sui generis) wet neer te leggen. Dat is de Databankenwet geworden.